Kehf~الكهف, dağdaki büyük ve geniş oyuk [mağara] demektir. Küçüğüne Gâr~غار denir. [Lisanü'l-Arab, c: 7, s: 751]
Rakim~الرّقيم sözcüğü "rkm" kökünden olup "yazmak" anlamındadır. Nitekim Kur'an'da "Kitabun merkûm [yazılmış kitap]" (Mutaffifîn/9, 20) olarak geçer. "Rakîm" de "Yazılmış, rakamlanmış" demektir. Bununla "levha; kitabe, yazıt" kastedilir. Kimileri Rakim'in, üzerinde mağara bulunan dağ; kimileri Ashab-ı Kehf'in yaşadığı kentin adı; kimileri de Ashab-ı Kehf'in isimlerinin yazılı olduğu kurşun kitabe" olduğunu söylemiştir.[Lisanü'l Arab, c.4 , s. 220-222]
Sözcüğün en uygun anlamı ise "Yazıt; kitabe, yazı, yazılı levha" anlamıdır.
"Kehf" ve "Rakim" sözcükleri Ashab~اصحاب sözcüğü ile tamlama yapıldığında, Ashab-ı Kehf~اصحاب الكهف [Büyük Mağara Ehli] ve Ashab-ı Rakım~اصحاب الرّقيم [Kitabe, Yazıt Ehli]" anlamları ortaya çıkar.
Demek oluyor ki, bu pasajda, "Büyük Mağara"da gelişecek bir takım olaylar anlatılmaktadır. "Büyük Mağara"da çalışanlar ile "Yazıt Ashabı" arasında bir şeyler olacaktır. Mağarada olacak olayların anlatıldığı ayetlere bakılırsa, bu büyük mağara bir "dağ oyuğu" değil bir laboratuar ve ses geçirmez bir stüdyo'dur.
Ashab-ı Kehf ve Ashab-ı Rakım'i doğru anlayabilmek için Rabbimizin daha evvel biz kullarına bildirmiş olduğu bazı bilgileri hatırlamamız gerekmektedir. Zira o bilgiler, burada konu edilecek olan olayların alt yapısı, ilk basamağı mesabesindedir. Hud suresinin tahlilinde vermiş olduğumuz bu bilgileri, konuyla yakın ilgisinden dolayı özet olarak değil, aynen nakletmeyi zorunlu görüyoruz:
~Ve yeryüzünde hiçbir küçük-büyük canlı yoktur ki, rızkı Allah'a ait olmasın. Allah, onun yerleşik yerini de geçici bulunduğu yeri de bilir. Hepsi apaçık bir kitaptadır. {Hud/6}
Allah ile canlılar arasındaki ilişkinin vurgulandığı bu ayette, Allah'ın hareket etmekte olan her yeryüzü canlısının rızkını verdiği, onların konulduğu ve bulunduğu yerleri bildiği, dolayısıyla her bir canlıyı sürekli olarak kontrol ettiği bildirilmektedir.
Ayette geçen dabbeh~دابّة sözcüğü, virüs, bakteri gibi en küçükler de dâhil olmak üzere, hareket eden her türlü canlı varlık demektir. Ayetin ifadesinden, Yüce Allah'ın sadece insanların değil, büyüğüyle küçüğüyle, denizdekiyle karadakiyle tüm yaratıkların rızklarına kefil olduğu anlaşılmaktadır.
"Dabbeh" sözcüğünü ilk geçtiği Neml/82'nin tahlilinde ayrıntılı olarak incelemiş, sözcüğe yanlış anlamlar yüklenmesi sonucunda ortaya ne gibi yanlış inançların çıktığını detaylarıyla anlatmıştık. Bu nedenle, gerek "dabbeh" sözcüğünün Kur'an'daki gerçek anlamı, gerekse bu sözcük etrafında oluşan rivayet yığınının niteliği hakkındaki açıklamalarımızın tekrar okunmasını önermekle yetiniyoruz.