SEKİZ EŞ İNDİRME
Zümer/6. âyette insanlara rızkı verenin Allah olduğu ve insanın her halükarda Allah'a bağımlı olduğu hatırlatılarak "Ve sizin için hayvanlardan [çifte tırnaklı, ot obur, geviş getiren ve dört ayaklı hayvanlar] sekiz eş indirdi" buyrulmuştur. Burada konu edilen "en'amdan sekiz eş"in, En'am/143, 144'ün beyanı ile deve, sığır, koyun ve keçi olduğunu anlıyoruz. İndirme konusuna gelince; buradaki " انزلenzele" fiili "vahy" indirmedeki gibi " بbe" ve " علىala" edatı ile gelmemiştir. Yani "yukarıdan inme, kalbe yerleştirme" anlamlarında kullanılmamıştır. O nedenle "Ve sizin için hayvanlardan sekiz eş indirdi" ifadesini aşağıdaki şekillerde tevil etmenin ve bu ayeti Hadid/25 ve A'raf/26 ile mukayese etmenin gereği yoktur:
a- Allah'ın hükmü, takdiri ve kaderi, Levh-i Mahfuz'da olacak her şey yazılı olduğu için, "gökten inme" ile ifade edilmiştir.
b- Her canlı hayatiyetini bitki ile sürdürür. Bitkiler de ancak su ve toprak ile hayatiyetlerini sürdürebilirler. Su ise esas olarak gökten iner. Bu itibarla, söz konusu hayvanlar da sanki gökten inmiş gibidir.
c- Allah Teâlâ bu hayvanları önce cennette yarattı, daha sonra yere indirdi. [ (Razi; el Mefatihu'l Gayb)]
Burada " انزل enzele" fiili " ل" edatı ile kullanılmıştır. Anlamı "sizin için indirdi" demektir. Bu da bu hayvanların zelil, emre amade kılındığını ifade etmektedir. Bu konu daha evvel Ya Sin suresinde şöyle yer almıştı:
71Ve onlar görmediler mi ki, Biz şüphesiz onlar için kudretimizin meydana getirdiklerinden birtakım hayvanlar oluşturduk da onlar, onlara sahip bulunuyorlar.
72Ve onları, kendileri için aşağı tutulan varlıklar yaptık. Bu yüzden binekleri onlardandır. Onlardan yiyip duruyorlar da.
73Ve onlarda daha birçok menfaatler ve içecekler var. Hâlâ kendilerine verilen nimetlerin karşılığını ödemeyip nankörlük mü edecekler?
(Ya Sin/71, 73)